Wist u dat er iedere 4 minuten een 65-plusser op de spoedeisende hulp belandt na een val? De gevolgen zijn vaak enorm. Gelukkig kunt u veel doen om een val te voorkomen, zoals bijvoorbeeld aanpassingen in huis of speciale valpreventietrainingen bij een fysiotherapeut. Sinds dit jaar worden deze trainingen veelal vergoed via de zorgverzekeraar of de gemeente.
Femke Albada is fysiotherapeut bij Van der Knaap en Postmus in Assen en is gespecialiseerd in valpreventietrainingen. Regelmatig ziet ze tijdens haar werk de gevolgen van een val. “Er wordt echt heel veel gevallen, vooral door senioren”, vertelt ze. “Sinds de intrede van de e-bike, zien we het nog vaker. En senioren zijn vaak extra kwetsbaar omdat ze minder actief zijn. Hierdoor breken ze sneller wat en is de impact nog groter.”
Aantal valongelukken neemt toe
Nog ieder jaar neemt het aantal valongelukken toe. Vallen is zelfs de meest voorkomende niet-natuurlijke doodsoorzaak, zo blijft uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Vergrijzing en het langer thuis blijven wonen spelen hierin grote rollen, zo ziet ook Albada. “Voorheen konden mensen eerder in bijvoorbeeld een verzorgingstehuis terecht. Nu veel senioren langer zelfstandig thuis wonen, wordt er vaker en meer gevallen. Er zijn minder controlemomenten en huizen zijn er vaak niet op ingericht.”
Vallen is zelfs de meest voorkomende niet-natuurlijke doodsoorzaak
Als voorbeeld noemt ze de grootte van woningen. “Veel senioren wonen in vrij grote woningen met een trap. Alles is nog ingericht zoals het eerder was, terwijl de situatie is veranderd.” Ze wijst op bijvoorbeeld kleden of drempels in huis. “Mensen zijn daarnaast gewend om nog alles zelf te doen en moeten vaak ook alles zelf doen. Om hulp vragen is moeilijk.”
Valpreventietrainingen
Het komt ook regelmatig voor dat senioren vaker achter elkaar vallen, terwijl de oorzaak onbekend is. Na één of meerdere valongevallen wordt vaak een fysiotherapeut ingeschakeld. “Wij kijken dan hoe iemand loopt, hoe het zit met spierkracht en of er bijvoorbeeld hulpmiddelen zoals een wandelstok of rollator nodig zijn.”
Van der Knaap en Postmus biedt twee soorten trainingen aan: Vallen Verleden Tijd en het OTAGO-oefenprogramma. De training Vallen Verleden Tijd richt zich op het bewust worden van valgevaarlijke situaties, het verminderen van valangst en het verbeteren van bijvoorbeeld de balans. Deze training werkt dan ook vooral preventief. “Als je valt, hoe moet je dan vallen? Dat oefenen we op speelse wijze, bijvoorbeeld tijdens een parcours.” Het OTAGO-oefenprogramma is er voor senioren die extra kans maken op vallen. “Veel van deze mensen lopen met een stok of rollator”, legt Albada uit. “We doen balansoefeningen, oefenen met wandelen en trainen de spieren in de benen.”
Van der Knaap en Postmus biedt twee soorten trainingen aan. Hier vindt u meer informatie >>
Vergoeding vanuit het basispakket
Sinds dit jaar wordt preventieve zorg die het risico op vallen verkleint, vergoed vanuit het basispakket. Het gaat dan om senioren met een hoog valrisico. Dit wordt beoordeeld aan de hand van een valrisicotest. Wat er precies vergoed wordt en wanneer, verschilt per verzekeraar. Ook veel gemeentes vergoeden de trainingen, zoals in Assen gebeurt.
Tips van de fysio: let op kleedjes en blijf in beweging
Naast het volgen van een training, kunt u ook in huis veel doen om een val te voorkomen. Albada deelt een aantal tips:
- Verwijder kleedjes of zorg dat ze echt goed vastzitten. We zien veel valpartijen door kleedjes. Hetzelfde geldt voor drempels, kabels en snoeren.
- Zorg voor voldoende licht, zowel overdag als ’s nachts. Koop een lamp in de slaapkamer die automatisch aangaat als u in beweging komt. Dit is erg handig als u ’s nachts naar de wc moet.
- Blijf in beweging. Doe mee met bijvoorbeeld Nederland in Beweging of Drenthe Beweegt Samen op RTV Drenthe. Zo’n kwartiertje is perfect. Blijf daarnaast vooral de dingen doen die u kunt doen en zorg zo voor kleine beweegmomenten.
In dit artikel ontdek je nog 9 tips om vallen te voorkomen.